Willem Barentsz, wie was dat?

Willem Barentsz en de overwintering op Nova Zembla
Er is een tentoonstelling “Willem Barentsz en de overwintering op Nova Zembla” in museum ’t Behouden Huys. West-Terschelling heeft zijn Willem Barentszkade en Willem Barentszstraat. En de Terschellinger zeevaartschool is genoemd naar, u raadt het al; Willem Barents. Als de bezoeker van Terschelling het voorheen nog niet wist, dan weet hij of zij het gedurende zijn of haar verblijf zeker; Willem Barentsz was een Terschellinger. Geboortig van Terschelling en poorter (burger) van Amsterdam, zo wordt vermeld. En in Formerum kan men de vermoedelijke geboortegrond van deze beroemde zeevaarder aanwijzen.

Hier moet Willem Barentsz in ca. 1555 het levenslicht aanschouwd hebben. Van Barents’ jeugd is niet veel bekend. Alleen weten we dat hij als jochie al graag kaarten moet hebben getekend. Waar hij later ook kwam; de zeeën en de kusten moesten op papier. Deze tekendrang wierp o.a. in 1595 zijn vruchten af. Juist toen de vaart door de straat van Gibraltar zich begon te ontwikkelen kwam er een kaartboek uit over de Middellandse Zee van de hand van Willem Barents. En wat voor een kaartboek! Met zorg werden zowel de kusten als het binnenland getekend. Wanneer de schitterende kaarten vergeleken worden met hun “soortgenoten” van de 20e eeuw, blijkt hoe goed de 16e-eeuwse cartograaf, met beperkte middelen, de werkelijke situatie wist te benaderen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat men gelijk aan Willem Barents dacht, toen er werd gezocht naar iemand die een expeditie moest leiden richting het Poolgebied……

Op 10 mei 1596 verlieten twee kleine schepen vol goede moed de Amsterdamse haven. De complete leiding was in handen van Willem Barents. Hij kon zich volledig wijden aan de wetenschap en hoefde zich niet te bemoeien met de dagelijkse gang van zaken aan boord. Dat werd overgelaten aan de twee schippers Jacob van Heemskerck en Jan Cornelisz Rijp. Met deze laatste had Barents overigens al vrij snel onenigheid over de te volgen koers. Onder de ongehuwde bemanningsleden bevond zich ook een jongeman, die al lang in het vergeetboek was geraakt als hij niet een dagboek van de reis had bijgehouden. Deze Gerrit de Veer bekleedde verder geen functie van enige betekenis aan boord en lichamelijk noemde hij zich “De lichtste van allen”. Maar door zijn dagboek hebben wij wel een vrij goed beeld gekregen van Barents’ wederwaardigheden.

Lees meer over Willem Barentsz op de site van het Behouden Huys op Terschelling.

Bron; Behouden Huys